درمان یک پروتکل مشخص و قوانین و حرمت های دارد که رعایت آنها باعث می شود ظرفیت درمان در ما ساخته شود و بتوانیم مسئولیت درمان خودمان را به درستی بپذیریم. وقتی این اصول را رعایت می کنیم قبله ی درمان برایمان روشن می شود.

موضوع کارگاه آموزشی مسافران: ظرفیت و مسئولیت (قبله گم کردن)

استاد: مسافر سفر دوم هادی

تاریخ: شنبه 1404/9/8

برای فهم دقیق تر این موضوع، ابتدا به معنای واژگان می پردازیم. ظرفیت به معنای گنجایش، توان و اندازه ی ظرف وجودی ماست.

مسئول به کسی گفته می شود که پاسخ گو می باشد. و مسئولیت یعنی پذیرفتن امری و تعهد داشتن نسبت به آن، به گونه ای که فرد در قبال آن پاسخ گو باشد.

شاید این سؤال مطرح شود که چرا موضوع ظرفیت و مسئولیت در کنار مفهوم «قبله گم کردن» قرار گرفته است. دلیلش این است که فرد مصرف کننده قبله اصلی خود را گم کرده است.

در جهان هر دین و آیینی قبله ای دارد، نقطه ای مشخص که پیروان آن رو به سویش می ایستند و عبادت می کنند. زیرا اگر جهت انسان به سمتی غیر از قبله باشد، عبادت او پذیرفته نمی شود و از مسیر درست خارج شده است. به همین قیاس فردی که درگیر مصرف است مسیر و جهت درست زندگی را از دست می دهد.

تفکر درمان به ما آموزش می دهد که پس از قبله ی عبادتی، دومین قبله زندگی ما، تفکر درمان است. قبله ای که باید جهت حرکت ما در مسیر رشد و رهایی باشد.

این موضوع دقیقاً بر یک نقطه بسیار ظریف تأکید دارد، زیرا به این تشخیص رسیده ایم که بسیاری از ما ظرفیت درمان شدن را در ابتدا نداریم.

هیچ کدام از ما روز اول که وارد جلسات شدیم، با هدف عمیق درمان نیامده بودیم. شاید عده ای مقدار اندکی نیت درمان در ذهن داشتند، اما اکثریت با یک نگاه سطحی و محدود وارد شدند. دیدگاهی که بیشتر به مواد مصرف نکردن ختم می شد.

اما تفکر درمان، مسیر را تغییر می دهد. به ما می آموزد قبله ی دوم را پیدا کنیم قبله ای که نه موقت است و نه سطحی، بلکه مسیری دائمی است که ظرفیت ما را می سازد و مسئولیت پذیری را در ما زنده می کند.

روز اولی که وارد این مسیر شدیم دیدگاه ما بیشتر «ترک کردن» بود نه « درمان » ذهنمان پر از سؤال بود: چرا باید گوشی خودمان را خاموش کنیم؟ چرا باید پوششمان مرتب، درست و شکیل باشد؟ چرا باید نظم را رعایت کنیم؟ در حالی که تمام این ها نشانه هایی برای پیدا کردن قبله واقعی مان بود.

ما در گذشته مسیر را اشتباه رفته بودیم، قبله خود را گم کرده بودیم و طبیعی بود که رفتارها، انتخاب ها و تصمیم هایمان هم اشتباه از آب در بیاید. این ناهماهنگی ها به ما نشان می داد که ظرفیت وجودی مان پایین است. چون وقتی قبله ی ما گم شود هم مسیر اشتباه می شود و هم ظرفیت دچار اختلال می شود. در حقیقت همان قوانین و نشانه های ظاهری مثل پوشش صحیح و رعایت نظم و… همگی ابزارهایی بودند برای اینکه ما دوباره جهت را پیدا کنیم و ظرف وجودی مان را بزرگ تر و پذیرش مان را بالا ببریم.

موضوع امروز می تواند کمک شایانی به ما بکند تا بفهمیم مشکل ما کجاست و چرا در مسیر درمان موفق نمی شویم. افراد زیادی هستند که تا مرحله قطع دارو پیش می روند، اما چون ظرفیت درمان در آنها شکل نگرفته، دوباره قبله ی خود را گم می کنند و از مسیر خارج می شوند.

درمان یک پروتکل مشخص دارد، قوانین و حرمت های دارد که رعایت آن ها باعث می شود ظرفیت درمان در ما ساخته شود و بتوانیم مسئولیت درمان خودمان را به درستی بپذیریم. وقتی این اصول را رعایت می کنیم قبله ی درمان برایمان مشخص می شود.

پوشیدن پیراهن سفید و رسیدن به درمان، به این معنا نیست که دیگر نیاز به آموزش نداریم. استاد امین، استاد بزرگ جهان بینی، می فرمایند: آموزش گرفتن به تنهایی، می تواند ما را به گمراهی برساند. چون اگر فقط آموزش بگیریم و عمل نکنیم، تبدیل اتفاق نمی افتد.

از سوی دیگر، اگر بخواهیم فقط خدمت کنیم و آموزش را کنار بگذاریم، در این صورت نیز آموزش پذیر نخواهیم بود. تنها چیزی که در این دنیا سقف و پایان ندارد، آموزش گرفتن است. چون انسان هر چه رشد کند، باز هم برای قدم بعدی نیازمند آموزش جدید است.

در جلسات، خدمت هایی مانند میکروفن گردانی، مهمان داری، خواندن نوشتار ها و… به افراد داده می شود تا به مرور زمان ظرف وجودی شان بزرگ تر شود. به همین دلیل هیچ کس یک باره به فرد تازه وارد خدمت مهم و سنگین مثل «مجری گری» نمی دهد، زیرا ظرفیت او هنوز شکل نگرفته و این کار می تواند موجب آسیب به فرد و دلسردی او شود.

خیلی وقت ها به جای اینکه مسئول باشیم، فقط مشغول هستیم. خودمان را در ظاهر درگیر کاری کرده ایم می آییم و می رویم. اما پروتکل درمان را رعایت نمی کنیم، طبق میل شخصی رفتار می کنیم، در ذهن خودمان مشکلات را حل و فصل می کنیم و همین رفتارهای کوچک و به ظاهر ساده، ریشه ی مشکلات اصلی ما می شود.اگر فقط مشغول باشیم نه مسئول، مسیرمان دوباره گم خواهد شد.

دارو یکی از اضلاع مهم پروتکل درمان برای فرد مسافر است. اگر به درستی و طبق برنامه ی راهنما مصرف نشود، یعنی من مسئولیت دارو را نپذیرفته ام. تکلیف نوشتن، مشارکت کردن، گوش دادن به فرامین تفکر، رعایت قوانین و حرمت ها این ها فقط یکسری کار ظاهری نیستند بلکه برای ایجاد ظرفیت درون ما طراحی شده اند و ما کم کم بتوانیم مسئولیت درمان خودمان را بر عهده بگیریم.

 قبله گم کردن فقط مختص فرد سفر اولی نیست. ممکن است برای فرد سفر دومی نیز اتفاق بیفتد. گاهی در سفر دوم شخص به جای آن که در مسیر رشد و تعادل حرکت کند، خودش را تمام و کمال می بیند. احساس می کند دیگر نقصی ندارد، درمان شده است، دانسته هایش کافی است و چیزی فراتر برای یادگیری وجود ندارد. این حالت نشان دهنده منیت بالا ست و منیت بالا دقیقاً همان لحظه ای است که قبله ی واقعی دوباره گم می شود.

وظیفه و مسئولیت دو واژه کاملأ متفاوت هستند. وظیفه یعنی کاری که بر عهده ی ما گذاشته شده است، ممکن است انجامش بدهیم یا ندهیم، و حتی گاهی برایمان مهم نباشد که انجام شده یا نه. اما مسئولیت معنای عمیق تری دارد. مسئولیت یعنی پاسخ گو بودن، یعنی تعهد داشتن نسبت به کاری که پذیرفته ایم.

وقتی مسئولیتی را قبول می کنیم باید در قبال آن پاسخ گو باشیم نه از روی اجبار، بلکه از روی پذیرش و آگاهی. اولین و مهم ترین مسئولیت ما، مسئول بودن در قبال خودمان و درمان خودمان است. اگر این مسئولیت را نپذیریم هیچ مسئولیت دیگری در زندگی مان درست شکل نمی گیرد.

پس از آن، نوبت به مسئولیت در قبال خانواده می رسد. یعنی پاسخ گو بودن در قبال نقش هایی که در خانه داریم: همسر، فرزند، پدر یا هر جایگاهی که به ما داده شده است.

در مرحله ی بعد، مسئولیت ما در قبال جامعه، تشکیلات و کار مطرح می شود. یعنی بدانیم هر جایگاهی که داریم کوچک یا بزرگ نیازمند تعهد، نظم، پاسخ گویی و رعایت اصول است.

مسئولیت پذیری یعنی من بدانم هر کاری که می کنم، اثر دارد و باید پاسخ گو باشم نه اینکه فقط وظیفه ای را انجام دهم و از کنارش بگذرم.

دوستانی که در این زمینه مشارکت نمودند:

مسافران: احسان ـ مهدی ـ علیرضا ـ میثم۱ ـ نوید ـ حسین ـ احمد ـ یوسف