زمانی که تصفیه و تسویه و تزکیه در ما بوجود بیاید، و حس های درونی ما باز شود، مطالب را بیشتر و بهتر می گیریم و شخص گرایی که مانع رسیدن به شهود آنی است، از ما کنار می رود و می توانیم به شهود آنی برسیم. چون در شخص گرایی ما از دید خودمان قضیه را می بینیم اما شهود آنی، یک دید الهی و حقیقی است.

موضوع کارگاه آموزشی سفر دوم: جهان بینی2 « مراتب دانایی».

استاد: جناب آقای مفتون

تاریخ: دوشنبه 1404/3/5

موضوع امروز برگرفته از جزوه جهان بینی به تألیف استاد امین دژاکام است و ما به اندازه نیاز و در حد جلسات تفکر درمانی سروج آن را بررسی میکنیم.

مراتب دانایی چیزی نیست که یک دفعه بدست بیاید، بلکه مراحلی دارد که اگر درست رعایت شود به آن چیزی که باید برسیم، می رسیم. مراتب دانایی نشان دهنده سطوح مختلف شناخت و آگاهی ماست.

در جزوه جهان بینی مراحل دانایی شامل علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین است؛ چون یکی از نتایج مهم جهان بینی ما که “برداشت، دریافت، احساس و ادراک” است، رسیدن به دانایی است، که این دانایی می تواند نقش مهمی در زندگی هر فردی ایجاد کند.

*علم الیقین: این مرحله از دانایی بر پایه اطلاعات استوار است، که این اطلاعات می تواند غلط یا درست باشد، مثل جهالت که ما، می دانستیم اما دانسته های غلط ذهنی بود و با مطالعه و دیدن و… بدست می آید. و یک شناخت و معرفتی است که از طریق استدلال و تفکر بوجود می آید”. کج فهمی که بارها در مورد آن صحبت شده در این قسمت خیلی موثر است. اگر من کج فهمی داشته باشم و اطلاعات را به درستی نگیرم، همان ضرب المثل می شود که ” تا ثریا می رود دیوار کج”. یعنی حتی اگر تلاش هم کنیم نمی توان به حق الیقین رسید. مثل کج فهمی در مورد مصرف کننده و مواد اعتیاد آور که در جامعه علمی و پزشکی وجود دارد و مواد را به عنوان سم می دانند و نتیجه اش این است که تا به الان به حقیقت اعتیاد نرسیده اند. مرحله علم الیقین، فنداسیون و پایه مراتب دانایی است و اهمیت زیادی دارد.

*عین الیقین: “مرحله ای از دانایی که از طریق تجربه مستقیم و مشاهده بوجود می آید” .مثل اینکه ما الان اعتیاد را تجربه کردیم مشاهده کردیم، و در تشکیلاتی که بستر آن توسط کاشف بیماری اعتیاد مهندس دژاکام فراهم شده قرار گرفتیم، اما هنوز به آن حق الیقین و واقعیت اعتیاد نرسیدیم، این مرحله عمیق تر از علم الیقین است.،و اینجا می توان کج فهمی را شناخت و هرس کرد.

*حق الیقین: بالاترین مرتبه دانایی و سیر تحول انسان است و از شناخت باطنی و شهود بدست می آید.

شهود یعنی وقتی در حال انجام کار دیگری هستیم در یک لحظه یک راه حل در مورد موضوع دیگر که مدتی است با آن درگیر هستیم به ذهن ما خطور میکند، و این همان “آنِ شهودی” است،.و همه کس به این نمی رسد و پیام آن را نمی گیرد که آن لحظه را “آن” و آن اتفاق را “شهود” می گوییم که عرفا به این خیلی معتقد هستند، این درصورتی است که آن دو مرحله را به درستی طی کرده باشیم.

چه زمانی شهود آنی در ما اتفاق می افتد؟

زمانی که تصفیه و تسویه و تزکیه در ما بوجود بیاید، و حس های درونی ما باز شود، مطالب را بیشتر و بهتر می گیریم و شخص گرایی که مانع رسیدن به شهود آنی است، از ما کنار می رود و می توانیم به شهود آنی برسیم. چون در شخص گرایی ما از دید خودمان قضیه را می بینیم اما شهود آنی، یک دید الهی و حقیقی است.

وقتی همه این مراحل را طی کردیم آن وقت می توانیم بگوییم به دانایی مؤثر رسیدیم، و آنجاست که اضلاع مثلث دانایی یعنی “تفکر، تجربه و آموزش” در یک سطح قرار دارد، و هر مورد و مشکلی را می توانیم با هر تجربه ای که داریم و آموزشهایی که گرفتیم و تفکری که بدست آوردیم به مسأله تبدیل و حل کنیم. یعنی این مرحله ما را به فهم عمیق و جامع می رساند.اما اگر این مراحل به درستی طی نشود و کج فهمی داشته باشیم تنها چند درصد مطالب را به درستی می گیریم و برمبنای آن عمل میکنیم

همه ما به این سیر تحولی نیاز داریم، چون ما هر روز باید به روز بشویم. طبق فرمایش پیامبر (ص) که می فرمایند «زگهواره تا گور دانش بجوی”، ما باید با مطالعه متون آموزشی خودمان با تجزیه و تحلیل به مطالب جدید برسیم و تفکر و استدلال های غلط را بشکنیم و از آن ورطه بیرون بیاییم.

یکی از بزرگترین کج فهمی هایی که همه ما داریم مطالعه زیاد است فکر میکنیم با این کار به دانایی می رسیم، ولی دانایی با مطالعه زیاد خیلی فرق دارد، مطالعه صرف، فقط باعث می شود گنجینه لغات ما زیاد شود، رسیدن به عین الیقین، یعنی باید از یک سری مجهولات به یک معلوماتی برسیم و فقط خودم می توانم به این مرحله برسم.

علت اینکه خیلی وقتها ما نمی توانیم مشکلات خود را به مسأله تبدیل و سپس حل کنیم، این است که ایده آل خودمان را می بینیم نه واقعیت را؛ این دیدگاه نمی گذارد نه تجربه کنیم نه به شهود برسیم و چون با آن قالبی که ساختیم اطرافیان را می بینیم، وقتی آنطور نباشد فرو می ریزیم.

به عبارتی زمانی که من از یک مجهولاتی به معلومات رسیدم به مرحله حق الیقین می رسم. و همه ما لیاقت و شرایط آن را داریم، فقط و فقط هر چیزی را که می خواهیم باید پایه آن را محکم کنیم و به مرحله بعدی برویم، چون ما می خواهیم خدمت کنیم و تمام تلاش خود را در این زمینه میکنیم.

ودر پایان جمله ای که قبلاً گفتیم را تکمیل میکنیم، “عمیق ترین بلوغ انسان زمانی است، که بدانیم من نمی توانم کسی را نجات دهم و کسی هم نمی تواند من را نجات دهد”.

دوستانی که در این زمینه مشارکت کردند:

مسافران: حسین(ک)- مجید- علیرضا1- حسین(ا).

همسفران: استکی- مکری