به طور کلی هوشیاری زمانی اتفاق می افتد که در مواجهه با هر مسأله و مشکلی، تحلیل و بررسی از آن موضوع داشته باشیم. تحلیل مشخص از اوضاع مشخص، از افراد مشخص، از رفتار مشخص. اگر هوشیار نباشیم مطمئناً آسیب می زنیم به خصوص به مسافرانی که در حال سفر هستند

موضوع کارگاه آموزشی همسفران: غفلت یا هوشیاری

استاد: همسفر ابراهیمی

تاریخ: دوشنبه 1403/08/21

غفلت به معنای غافل بودن و اهمال کردن و هوشیاری به معنای در لحظه بودن و آگاه بودن است.

بین غفلت و هوشیاری «یا» قرار گرفته؛ بدین معنی که نمی توان همزمان هم در غفلت باشیم و هم در هوشیاری.

پیرو دستور جلسه «وادی هشتم»، که استاد فرمودند هم راه برویم و هم از راه برویم؛ ما همسفران راه می رویم، یعنی در جلسات شرکت می کنیم؛ هرچند همین آمدن هم اوایل با مشکلاتی همراه بود ولی از آنها عبور کرده و خود را به جلسات رساندیم. باید از راه نیز برویم؛ یعنی حرمتها و قوانین این راه را رعایت کنیم. من همسفر بدانم تنها از راهش به درمان می رسم، اینکه بخواهم با همسفران دیگر در بیرون از اینجا ارتباط داشته باشم، شماره تلفن رد و بدل کنم و… نشاندهنده این است که دیگر در راه نیستم و به بیراهه کشیده شده ام و حتماً به مقصد نمی رسم.

یکی از موارد تأثیرگذار دیگر در هوشیاری و غفلت تصویرسازی ذهنی است. در آن جلسه، یاد گرفتیم با چارچوب های قبلی نمی توانیم رشد کنیم بلکه باید آنها را شکسته و کنار بگذاریم تا بتوانیم رشد کنیم. یکی از این چارچوب ها که ممکن است من همسفر درگیر آن باشم، این است که مدام با خود بگویم آیا بیمار من درمان می شود، آیا نمی شود و… یعنی با چارچوب ذهنی خود و آنچه جامعه از اعتیاد ساخته، می آیم و تنها با درک جلسه شناخت اعتیاد و دیدن نمونه های درمان شده است که این چارچوب کنار می رود.

چه مسافر غافل باشد چه هوشیار، فرقی نمی کند در هر دو صورت نقش من همسفر خیلی مهم است، اگر او غافل باشد و هنوز مسیر درمان را انتخاب نکرده باشد، من همسفر در حالت غفلت می توانم با اضطراب و استرس خود و گوشزد کردن مواردی که در جلسات آموزش می گیرم بدون در نظر گرفتن زمان و مکان مناسب، تخریب بزنم و اگر مسافر هوشیار باشد و مسیر درمان را انتخاب کرده باشد و بیاید، باز هم نقش من همسفر بسیار مهم است، چون باید مواظب باشم در این مسیر چگونه او را از نظر کلامی، رفتاری، چهره ای، برخوردی همراهی می کنم.

در قرآن 35 بار به کلمه غفلت اشاره شده است و این نشان میدهد که غفلت چقدر به ما نزدیک است و چطور ما هر لحظه می توانیم دچار غفلت شویم.

همیشه در جلسات گفته می شود دوربین روی خودمان باشد یعنی روی اعمال و رفتار خود تمرکز داشته باشیم. به جای اینکه دنبال مقایسه، قضاوت و… باشیم، باید ببینیم خودمان چه کاره ایم. هدف جلسات این است که یک نفر درمان شود و آن یک نفر هر کسی می تواند باشد. همسفری همسفر است که برای رهایی آن یک نفر تلاش کند، نه اینکه بخواهد بیمار خودش درمان شود و کسی که هنوز در فکر درمان بیمار خودش است، یعنی در غفلت قرار دارد.

برای اینکه از غفلت فاصله بگیریم، باید از موضوعات برداشت درست داشته باشیم، من همسفر در جلسات غافلم از اینکه اینجا آموزش می گیرم تا نگاه چند وجهی به هر موضوعی داشته باشیم، نگاه تک بعدی به آموزشها نشانه غفلت است. و

هوشیاری، تأمل، تفکر، آگاه بودن و در واقع بیداری است. چرا اکثراً از موضوعات پیرامون، یا رفتار و کردار و اعمال خود غافلند؟

چون راحت طلبند. نیاز ندارند برای هر کاری تأمل و تفکری داشته باشند، طبق عادت همیشگی کاری را انجام میدهند و می روند ولی برای غافل نبودن باید یک سری پارامترها را رعایت کرد:

باید یاد بگیریم در لحظه باشیم؛

باید یاد بگیریم کجا سکوت کنیم و کجا سخن بگوییم؛

باید یاد بگیریم در برابر یک سری اتفاقات عکس العمل نشان ندهیم؛ مثلاً در برابر رفتار نادرست فرزند، همسر یا هر کس دیگری، به جای عصبانی شدن و داد زدن، یا ثابت کردن حرف به این فکر کنیم که او چرا این برخورد را با من داشته است یا اگر مصرف کننده است، به علت مصرف کننده بودنش نخواهیم فقط جبهه بگیریم.

شاید ابتدای رفتن در مسیر هوشیاری سخت باشد ولی اگر بخواهیم با آموزشها در مسیر هوشیاری قدم برداریم، ابتدا سکوت می کنیم که واکنش هیجانی نشان ندهیم. بعد فکر می کنیم این اشکالی که از من گرفته شده، درست است یا نه؟ اگر هست که در خیلی موارد وجود دارد، ولی من پذیرای آن نیستم، بدانم به آن روند عادت کرده ام و برای همین آن را نمی بینم. اگر هم آن مسأله در من نبود، ببینم کجا دخالت بیجا، لحن نامناسب، حرف نابجا انجام دادم که جایگاه من زیرسؤال رفت.

به طور کلی هوشیاری زمانی اتفاق می افتد که در مواجهه با هر مسأله و مشکلی، تحلیل و بررسی از آن موضوع داشته باشیم. تحلیل مشخص از اوضاع مشخص، از افراد مشخص، از رفتار مشخص. اگر هوشیار نباشیم مطمئناً آسیب می زنیم به خصوص به مسافرانی که در حال سفر هستند و حتی به مصرف کننده ای که داخل خانه است. ولی اگر هوشیار باشیم، آسیب شناسی می کنیم و فکر می کنیم چگونه می توان آن مشکل را حل کرد و اکثر مواقع به نتایج خوبی خواهیم رسید.

برای هوشیار شدن باید خود را جای طرف مقابل بگذاریم. هرچه از مثلث جهالت فاصله بگیریم به مثلث دانایی نزدیکتر می شویم و قطعاً می توانیم به دانایی موثر برسیم.

فردی که هوشیار است، فرمانپذیر است؛ این فرمانپذیری در خانه از همسر و در جلسات از قوانین و حرمتهاست. شخص هوشیار قوانین را می پذیرد و برایش عادی نمی شود که چون چند سال است می آید پس اشکال ندارد. دقیقاً اوج غفلت این است که مدام از این عبارات استفاده کنیم: «من فکر کردم…. »، «من گفتم شاید…»، «ببخشید، معذرت می خواهم های مکرر» و… این یعنی فرمانپذیر نیستیم و تا فرمانپذیر نباشیم نمی توانیم به فرمان عقل نزدیک شویم. وقتی فرمان راهنما، سرلژیون و… را گوش نکنیم چطور می توانیم به فرمان قدرت مطلق گوش کنیم. بنابراین دقیقتر عمل کنیم و حساس تر به موضوعات بنگریم.

یکی از راههای رسیدن به هوشیاری، خویشتنداری است. اینقدر از هر موضوعی و به خصوص از مسائل خانه برای دیگران، صحبت نکنیم.

کسی که غافل است از نقد شدن ناراحت می شود چه در خانه و چه در جلسات، و واکنش نشان می دهد و توجیه می کند. ولی انسانهای هوشیار، دنبال ریشه یابی مشکل هستند و به خود می گویند الان باید چه کاری انجام دهم. چون فکر می کند و روش حل مسأله را یاد گرفته است.

نوع زندگی امروز ما نشان می دهد در گذشته چقدر غفلت داشته ایم. اگر زندگی رو به رشد است بدانیم در حال هوشیار شدن هستیم ولی اگر همچنان اوضاع مثل قبل است یعنی غفلت های خود را شناسایی نکردیم و به موارد هشداردهنده در زندگی توجه نمی کنیم. این موارد می تواند توسط یک بچه یا توسط مصرف کننده و یا هر کسی گفته شود، به عنوان همسفر حواسمان به همه چیز باشد و فرصت ها را از بین نبریم، غفلت نکنیم هوشیاری باعث فرصت سازی می شود.

کسی که خودش را به خواب زده نمی توان بیدار کرد ولی کسی که خواب باشد، بالاخره به خودش می آید و همه اینها به درون ما بستگی دارد، به اینکه بخواهیم تغییر کنیم یا نه. تا نپذیریم غفلت داریم، نمی توانیم از آن خارج شویم.

«آنکه با گرگش مدارا می کند، خلق و خوی گرگ پیدا می کند

هر که گرگش را دراندازد به خاک، رفته رفته می شود انسان پاک

کسی که در زندگی و در جلسات ماندنی باشد ، خودش راهش را پیدا می کند با توجه به تمام مشکلات و سختی ها، ولی کسی که رفتنی باشد، راه رفتن را با هر بهانه ای پیش می گیرد. انشاءاله با در لحظه بودن و آموزش گرفتن بتوانیم خوب زندگی کنیم.

دوستانی که در این زمینه مشارکت نمودند:

همسفران: ابراهیمی2- عدنانی- سبحانی- زمانه- ملکی- بی غم- احمدی- اکبری- توانا- شریفی-