1. اگر تفکرات زائد افیونی که به واسطه اعتیاد مصرف کننده بر ما غالب شده را بشناسیم و با آن آشنا شویم و بدانیم، دیگر وقتی مصرف کننده در حال توجیه کردن، دروغ گفتن، مسئولیت گریزی و… است، در مقابلش قرار نمی گیریم، بلکه کنارش قرار گرفته و دستش را می گیریم.

موضوع کارگاه آموزشی همسفران: تغییر تفکر زائد افیونی به تفکر سالم

استاد: همسفر احمدی

تاریخ: دوشنبه 1403/2/10

تفکر حرکتی از یک مبدأ معلوم به یک مقصد معلوم است. تفکر حرکت درونی است. تفکر، فکری است که به آن توان حرکت داده و به اجرا درمی آوریم.

هر تفکری امروز داریم، سرنوشت فردای ما را می سازد، یعنی هرچه الان بکاریم در آینده برداشت می کنیم.

همه ما انسانها از نعمت تفکر و تعقل برخورداریم و با استفاده از نعمت اختیار، مسیر تفکرات خود را انتخاب می کنیم که در جهت مثبت و سالم باشد یا در جهت منفی و ناسالم؛ پس انتخاب به عهده خود ماست.

تفکر به دو دسته تقسیم می شود: 1- تفکر سالم 2- تفکر ناسالم

تفکر سالم، تفکری است که ساختار ارزشی و مثبت به دنبال دارد و پایه و اساس آن بر مبنای ارزش هاست. در تفکر سالم قبل از انجام هر کاری فکر می کنیم و روی آن تمرکز می کنیم تا تفکر به بار بنشیند.

به عنوان مثال، من همسفر برای آمدن به این جلسه، از قبل یک برنامه ریزی انجام دادم تا بتوانم بیایم و آموزش بگیرم و از آموزشها در جهت درمان خود استفاده کنم و این نشان از یک تفکر سالم است.

تفکر ناسالم، تفکری است که ساختار ناسالم و منفی به دنبال دارد. مثل اعتیاد، حسادت، قضاوت، کینه، نفرت و… که پایه و اساس آن ضدارزشی هاست و در جهت منفی است و از رذایل ما سرچشمه می گیرد.

تفکر ناسالم به دو دسته تقسیم می شود: 1- تفکر زائد 2- تفکر افیونی

تفکر زائد خود به دو دسته تفکر زائد عمومی و تفکر زائد افیونی تبدیل می شود و ما امروز می خواهیم بیشتر راجع به تفکر زائد افیونی صحبت کنیم. عموماً به خاطر تربیت خانواده، محیط و جامعه ای که در آن بزرگ شدیم، به تفکر زائد دچار هستیم و این تفکر بر ما غالب است؛ مثلاً پرداختن خیلی زیاد به جزییات، یا بهانه جویی برای آمدن به جلسه و اینها همه تفکرات زائد است.

تفکر افیونی مخصوص به واسطه مصرف مواد، بر فرد مصرف کننده حاکم می شود و همه تفکرات و امورات زندگی او حول محور مواد می چرخد و مواد حکم می کند چه کاری انجام دهد و چه کاری انجام ندهد که به طور مفصل در جلسه شناخت اعتیاد راجع به این تفکر توضیح داده می شود.

تفکر زائد افیونی، بیشتر مخصوص خانواده های مصرف کننده است، چون نزدیکترین افراد به مصرف کنندگانی هستند که تفکر افیونی دارند. در جلسه شناخت اعتیاد بیان می شود مصرف کننده به مرور امنیت، شفافیت و حرمت خود را از دست می دهد و نگرانی و اضطراب بر او حاکم شده و شروع به پنهانکاری می کند، و برای پنهانکاری مجبور به دروغ گفتن است. این دروغگویی و نگرانی و تشویش مصرف کننده آرام آرام بر خانواده هم مستولی می شود. مثلاً وقتی در یک مهمانی شرکت نمی کند، خانواده به دیگران دروغ می گوید که فلان جاست. این همان تفکر زائد افیونی است که به واسطه قرار گرفتن در کنار مصرف کننده بر من خانواده حاکم شده است.

خانواده به خاطر داشتن مصرف کننده و مشکلات و معضلاتی که به واسطه اعتیاد برای او به وجود آمده، نگرانی و استرس و اضطراب زیادی دارد و این نگرانی را به دیگر اعضای خانواده انتقال می دهد، دیگر در لحظه حال نیست و تمام حواسش به این است که مصرف کننده الان کجاست.

ما خانواده ها به خاطر اینکه این تفکر را نمی شناختیم، دچار سردرگمی بوده و مشکلات زیادی برای خود به وجود آوردیم که گاهی به معضل تبدیل شدند. این سردرگمی ما را ناچار به پذیرفتن حرفهای کورکورانه اطرافیان اعم از همسایه، فامیل، دوست و حتی افراد غریبه در اتوبوس و…. می کرد و وقتی به نتیجه نمی رسیدیم، همه به یک پوچی و ناامیدی، درماندگی و مستأصلی رسیدیم، فکر می کردیم دیگر هیچ وقت مصرف کننده درمان نمی شود تا با این جلسات آشنا شدیم.

در جلسه شناخت اعتیاد وقتی بیماری اعتیاد توضیح داده شد، من همسفر متوجه شدم خودم هم بیمارم و باید برای درمان خودم بیایم. پذیرش این برای من همسفر اوایل سخت است، اما با گرفتن آموزشها به مرور می توانم این پذیرش را در خود به وجود بیاورم و از شدت آسیبها و تخریبهایی که قبلاً به وجود می آوردم کم کنم.

همه خانواده ها با دو معضل مواجهند، یکی مصرف کننده که فقط فکرش به مصرفش است و دیگر مشکلات حاصل از اعتیاد در زندگی که زندگی را به حالت فروپاشی رسانده است و در این جلسات راه حلی که گفته می شود این است که برای درمان خودت بیا و دوربین را از روی مصرف کننده بردار و تمرکزت را روی خودت قرار بده.

پس اگر تفکرات زائد افیونی که به واسطه اعتیاد مصرف کننده بر ما غالب شده را بشناسیم و با آن آشنا شویم و بدانیم، دیگر وقتی مصرف کننده در حال توجیه کردن، دروغ گفتن، مسئولیت گریزی و… است، در مقابلش قرار نمی گیریم، بلکه کنارش قرار گرفته و دستش را می گیریم. می دانیم ما خانواده ها هم مثل مصرف کننده مسئولیت گریزی داریم، مثلاً زمان هایی که از روی ناراحتی، غذا آماده نمی کنیم و وظایف خود را به درستی انجام نمی دهیم چون با یک مصرف کننده مواجه هستیم، مسئولیت گریزیم، و این همان تفکرات زائد افیونی است که باید روی آنها تمرکز کنیم تا بتوانیم آنها را به تفکر سالم تبدیل کنیم.

تنها راه تبدیل تفکرات زائد افیونی به تفکرات سالم آموزش گرفتن در جلسات است. وقتی آموزشها را بگیریم و کاربردی کنیم، می پذیریم من خانواده نمی توانم برای مصرف کننده کاری انجام دهم. او باید مسیر خود را طی کند و من همسفر هم با صبر، مهر، تفکر و گذشت می توانم روی مصرف کننده تأثیرگذار باشم و از آسیبها و تخریبهای بیشتر به واسطه نشناختن اعتیاد مثل باج دادن، معتادپروری و… بکاهم.

درمان تفکر زائد افیونی یک شبه ممکن نیست، زمان می برد و باید با رعایت پروتکل درمان که شامل پذیرش، آموزش گرفتن و کاربردی کردن و در نظر گرفتن زمان است، آرام آرام این تفکر تبدیل به تفکر سالم شود.

نکته پایانی و جمعبندی اینکه هر چه به طرف تعادل و ارزشها حرکت کنیم، تفکرات سالم در ما نهادینه می شود. تعادل یعنی افراط و تفریط نداشته باشیم. نه مهربانی و دلسوزی بیش از حد و نه خشم و انزجار زیاد، در زمان حال زندگی کنیم، گذشته هرچه بوده، دیگر برنمی گردد، از امروز با تفکرات جدید و سالم، آینده خوبی برای خود و اعضای خانواده بسازیم. آموزش بگیریم و آنها را کاربردی کنیم و در جهت فضایل و ارزشها قدم برداریم. با تفکر سالم به قدرت تشخیص می رسیم و می دانیم چه تصمیمی بگیریم و چه تصمیمی نگیریم. زمانی که تفکر سالم در من همسفر جلوه کند می شوم جلوه ای از وجود خالق و پروردگار و جانشینی و خلیفه اللهی که به انسان هدیه داده شده در ما عینیت می یابد.

دوستانی که در این زمینه مشارکت نمودند:

همسفران: قادری- ابراهیمی1- تقیان- مزروعی- تخت کش- غفاری- توانا- حریری- حسین زاده- اکبری- شریفی- کشاورز- اسماعیلی-

مسئول کارگاه: همسفر حیدری